GÜNEŞ TUTULMASI VE AY TUTULMASI

Güneş Tutulması

Ay'ın Dünya ile Güneş arasında bulunduğu zaman Güneş'in Dünya'dan görülmemesi veya kısmen görülmesi olayına güneş tutulması denir. Dünya ile Güneş ve Dünya ile Ay arasındaki mesafeler, yörüngelerin elips şeklinde olmasından dolayı, devamlı değiştiği için güneş tutulması bir kaç şekilde olmaktadır. Dünya, Ay'ın gölge konisinin herhangi bir kısmından geçerse Güneş Dünya üzerindeki bir gözlem yerinden görünmez, bu gözlem yeri için tam güneş tutulması gerçekleşmiş olur. Dünya Ay'nın gölge konisinin içinde bulunduğu süre, aynı zamanda güneş tutulmasının da süresidir. 

Dünya Ay'nın gölge konisinin tepesine yakın geçtiği oranda güneş tutulmasının süresi kısalır. Dünya Ay'ın gölge konisinin uzantısından geçerse Dünya üzerindeki bir gözlemci ,Ay'ın gölgesinden dolayı, Güneş'in ortasını göremez sadece halka şeklinde kenarlarını görür ki buna halkalı güneş tutulması denir. Dünya Ay'ın yarı gölge konisinde bulunduğu zaman ancak Güneş'in bir parçasını görür ki buna da parçalı güneş tutulması adı verilir.Güneş tutulması için Ay'ın yeni ay evresinde ya da bu evreye yakın bir konumda olması gerekir. Ay tutulması için ise Ay'ın dolunay evresinde veya bu evreye yakın bir konumda olması gereklidir. Ancak sadece bu şartlar ay ve güneş tutulmaları için yeterli değildir. Aksi halde her yeni ay evresinde bir güneş tutulması, her dolun ay evresinde de bir ay tutulmasının görülmesi gerekirdi. Buradaki şartların yetersizliği Ay'ın yörünge düzleminin ekliptik düzlemiyle çakışmamasından ileri gelir. Bu iki düzlem arasında 5° 9' ‘lık bir açı mevcuttur.

Ay Tutulması

Ay Dünya'nın gölge konisinde veya yarı gölge konisinde bulunursa Dünya'dan Ay'ın tamamı ya da bir kısmı görülmez, bu olay ay tutulması olarak adlandırılır. Dünya ile Güneş ve Dünya ile Ay arasındaki uzaklıklara göre Ay'ın tamamı veya bir kısmı Dünya'nın gölge konisinde bulunabilir.

Bunun sonucunda farklı şekillerde ay tutulmaları görülür:Ay'ın tamamı Dünya'nın gölge konisi içerisinde yer alırsa tam ay tutulması, bir kısmı yer alırsa parçalı ay tutulması gerçekleşir. Ay Dünya'nın yarı gölge konisi içerisinde yer alırsa Ay'ın bütün yüzeyi Güneş'in ancak bir kısmından ışık alacağı için Ay'ın soluk bir görünüşü olur ki buna sönük ay denir. Ay'ın yörüngesi Dünya'nın gölge konisinin uzantısından geçmediği için halkalı ay tutulması olamaz.

Ay tutulmasıyla ilgili videomuzu izleyebilirsiniz...